1315

administrator strony:  parafia@parafia-ostaszewo.pl

+ 48 55 237  30 32

Nasza 

Parafia

23 sierpnia 2025

Pierwszy kościół parafialny Pw. Św. Jana Chrzciciela - ruiny 

      Kościół w Ostaszewie (Schöneberg), początkowo niewielki, prawdopodobnie drewniany, został zbudowany około drugiej ćwierci XIV wieku. Miał on już funkcjonować w momencie lokacji wsi w 1333 roku („die kirche in demselben dorfe gebuwet“), przeprowadzonej z inicjatywy wielkiego komtura zakonu krzyżackiego Konrada Kesselhuta. Na utrzymanie kościelnego plebana przeznaczone zostały wówczas cztery wolne włóki, zwolnione z obowiązku płacenia daniny na rzecz pana feudalnego, spośród wszystkich 60 włók całej osady.   Ostaszewo była wolną wsią czynszową, położoną w regionie o bardzo żyznej glebie, dlatego osiadli tam chłopi byli zamożni. Miejscową społeczność w okresie rozkwitu państwa krzyżackiego stać było na ufundowanie okazałego, murowanego kościoła, który zastąpił starszą budowlę. Prace rozpoczęto blisko końca XIV stulecia, przy czym prowadzono je w kilku fazach, z których pierwsza objęła wschodnią część budowli. Wpierw zbudowane zostało prezbiterium, a zaraz po nim zakrystia. Około 1405 – 1410 roku ufundowano wieżę, którą w drugiej ćwierci XV wieku, po przerwie spowodowanej wojną polsko – krzyżacką, połączono murowanym korpusem ze starszą częścią wschodnią. Na sam koniec procesu budowlanego, jeszcze przed połową XV wieku, dostawiona została kaplica.   W 1409 roku wielki mistrz Ulrich von Jungingen podarował kościół farny w „Schonenberge” gdańskiemu szpitalowi św. Elżbiety, co miało nastąpić dopiero po śmierci ówczesnego proboszcza Andreasa. Pomimo przekazania, Jungingen zastrzegł sobie prawo patronackie kościoła, a zgoda biskupa na donację wydana została w 1411 roku, po zakończeniu wojny z Polską. Z dochodów kościoła 38 grzywien miało trafiać na szpital, reszta zaś na wikariusza przedstawianego przez szpital. Wszelkie prawa kościelne biskupa pomezańskiego  miały pozostać niezmienione, a prawo mecenatu dla wielkiego mistrz zarezerwowane.   Zerwanie związku kościoła z gdańskim szpitalem prawdopodobnie nastąpiło w połowie XVI wieku, w związku z postępującą reformacją. W 1556 roku doszło do sporu między dwoma szpitalami: Ducha Świętego i św. Elżbiety z jednej strony a gdańskim przytułkiem dla dzieci z drugiej. W jego trakcie jako część majątku wspólnego wymieniana była także parafia Schönenberge, ale już w 1616 roku zarządcy obu szpitali oświadczyli, że kościół w Schönenberge już od 1571 roku nie był ich własnością. Jednocześnie jako jego duchownych wymieniono protestanckich pastorów, choć pod koniec XVI wieku kościół i parafia były znowu katolickie.   W 1785 roku wyremontowana została wieża kościelna. Następnie w 1857 roku dębowy, gontowy dach jej iglicy został zastąpiony łupkowym. W 1859 roku szczyt wschodni połączono z więźbą dachową żelaznymi kotwami, w 1866 roku przeprowadzono generalny remont dachu, cokołu i okien, w 1867 roku stara południowa kruchta została zburzona i zastąpiona nową, zaś w 1910 roku naprawiono szczyt wschodni. W 1945 roku wycofujące się wojska niemieckie spaliły zabytek. Według zeznań świadków dwóch niemieckich żołnierzy miało odmówić wykonania rozkazu podpalenia kościoła, z czego jednego rozstrzelano. Sam oficer natomiast miał zginąć wraz z innym żołnierzem w trakcie podkładania ognia.

Kontakt

ul. Szkolna 22, 82-112 Ostaszewo

 

+48 55 237 30 32

 

 

Nr konta parafii

Bank Spółdzielczy w Sztumie Filia w Ostaszewie

16 8309 0000 0041 3281 2000 0010

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.